Kolestrol ve Beslenme

Kolesterol vücudumuzun normal işleyişi için gerekli olan yağ benzeri bir maddedir. Beyin, sinirler, kalp, bağırsaklar, kaslar, karaciğer başta olmak üzere tüm vücutta yaygın olarak bulunur. Vücudumuz kolesterolü kullanarak hormon, D vitamini ve safra asitlerini üretir. Bu işlemler için kanda çok az miktarda kolesterol bulunması yeterlidir. Ancak kanda fazla miktarda kolesterol varsa bu kan damarlarında birikir ve kan damarlarının sertleşmesine, daralmasına yol açar. Kolesterol hangi organın damarında birikirse o organa ait hastalıklar ortaya çıkar.
Toplumumuzda genel olarak HDL (iyi kolesterol) normal sınırların oldukça altında, LDL (kötü kolesterol) normal sınırların oldukça üstündedir. Olması gereken HDL kolesterolün yüksek LDL kolesterolün normal seyretmesidir.

KOLESTEROL SEVİYESİNİ ETKİLEYENLER

Diyet: Yediğiniz doymuş yağlar ve kolesterolü yüksek besinler kan kolesterol seviyenizi yükseltirler. Doymuş yağlar kan kolesterolünüzün yükselmesinin temel sebebiyken, bir diğer sorumlu ise kolesteroldür. Diyetinizle doymuş yağları ve kolesterol miktarını düzenlerseniz kan kolesterolünüzün düşmesine yardımcı olursunuz.
Ağırlık: Fazla kilolu olmak kalp hastalıkları oluşum riskini arttırır. Fazla kilolar yüksek kolesterole eğilimi arttırır. Normal kilonuza gelmeniz kan kolesterolünüzün düşmesine yardımcı olur.
Fiziksel Aktivite: Düzenli yapılan fiziksel aktivite LDL (kötü) kolesterolün düşmesine, HDL (iyi) kolesterolü yükselmesine yardımcı olur. Günde yapılan 30 dakikalık fiziksel aktivite kilo ve kolesterol kontrolünde size yardımcı olur. Kolesterol seviyesinde etkili olan ve sizin müdahale edemeyeceğiniz etmenlerde vardır.
Yaş ve Cinsiyet: Erkekler ve bayanlar yaşlandıkça kan kolesterol düzeyleri yükselir. Bayanlarda menopoz öncesinde erkeklere göre düşük olan kolesterol düzeyleri menapoz sonrasında yükselir.
Genetik: Ailesel kökeninizden gelen genler nedeniyle de kan kolesterol düzeyiniz yüksek olabilir.

YÜKSEK KOLESTROLDE BESLENME

Kan kolesterolünüzü düşürmek için genel olarak yapabileceğiniz şeyler;
* Diyetinizde aldığınız yağ miktarını azaltın, doymuş yağlar(genellikle katı yağlar) yerine doymamış yağları(sıvı yağlar özellikle zeytinyağı) tercih edin. Haftada 2 gün balık tüketmeniz hayvansal kaynaklı omega 3 türü yağ asiti alımınızı arttırarak HDL düzeyinizdeki artışa yardımcı olacaktır. Her gün tüketeceğiniz 2 ceviz ise bitkisel omega 3 içeriğinden dolayı LDL ve kolesterol seviyenizi düşürmeye yardım edecektir.
* Diyetinizdeki posa içeriğini arttırarak yağ asitlerinin bağırsaklarınızdan geri emilimini engeller böylece kolesterol seviyenizi düşürebilirsiniz. Posa alımınızı; düzenli meyve ve sebze tüketerek (uygun meyveler kabuklarıyla tüketilmeli), beyaz ekmek yerine tam buğday, kepek, çavdar ekmeğini tercih ederek, pirinç pilavından ziyade bulgur pilavı yiyerek ve her sofranızda salataya yer vererek arttırabilirsiniz. Kuruyemişler arasında lif içeriği bakımından en zengin olan bademdir ve içeriğindeki fitosteroller kolesterolün geri emilimini önler. Gün içinde 5 badem tüketmeniz kolesterol düzeyiniz için yararlı olacaktır.
* Vücut ağırlığınızı koruyun veya fazla kilolu iseniz ideal kilonuza gelmek için harekete geçin.
* Fiziksel aktivite yapmaya özen gösterin.
* Kolesterolü düşürücü etkisi olduğu gözlenmiş; yulaf kepeği, zerdeçal, kurubaklagiller, bol su ile tüketeceğiniz keten tohumunu da günlük diyetinize ekleyin. Aynı zamanda koenzim Q10 takviyesi de kolesterol düşürücü etki göstermektedir.
* Kolesterolü yükselten; Katı yağlar, yağlı veya yağda kızartılmış etler, sakatatlar, şarküteri ürünleri, kremalı pastalar, kurabiyeler ve kekler, yağ oranı yüksek yiyecek tüketimini azaltın.